Λέξεις ταξιδιάρες, λέξεις περιπατητικές
Να πόσα ενδιαφέροντα και αποκαλυπτικά πράγματα μπορεί να μάθει κανείς κάνοντας μια σύντομη "τσάρκα" στη γειτονιά μας μέσω της υπηρεσίας μηχανικής μετάφρασης της Google. Κι ενώ είναι γνωστές οι αδυναμίες της υπηρεσίας αυτής, εντούτοις το "θέαμα" είναι άκρως ελκυστικό, κυρίως από μορφολογική άποψη και πέρα από την όποια σημασιολογική εγγύτητα ή αναντιστοιχία.
Οι λέξεις επιλέχτηκαν στην τύχη κι εκτιμώ ότι πρέπει να υπάρχουν κι άλλες τέτοιες αρκετές, τις οποίες σας αφήνω να ανακαλύψετε μόνοι σας.
Μόνο οι τρεις πρώτες στήλες έχουν ελεγχθεί γραμματικά και σημασιολογικά με βάση τα έντυπα λεξικά που υπάρχουν στη διάθεση του γράφοντος. Το περιεχόμενο των υπόλοιπων στηλών παρατίθεται αυτούσιο όπως δίδεται από τη συγκεκριμένη υπηρεσία.
Ενημέρωση: 15/8/2015
Κάπως έτσι φαντάζομαι ότι θα ξεκίνησε ο γλωσσολόγος Mark Hučko τη δημιουργία της σλαβικής "εσπεράντο", της Σλόβιο (Slovio). Όπως υποστηρίζει ο δημιουργός της η τεχνητή αυτή γλώσσα μπορεί να κατανοηθεί πολύ εύκολα απ' όλους τους σλαβόφωνους πληθυσμούς, οι οποίοι ούτε λίγο ούτε πολύ υπολογίζεται ότι αριθμούν περί τα 400.000.000 πολιτών σε όλον τον κόσμο.
Όψιμο χιόνι
Όψιμο χιόνι, γιατί ήρθες;
Το ξέρεις κι εσύ πόσο μάταιο είναι αυτό, δεν
θα αλλάξεις τον ρου των πραγμάτων,
η Άνοιξη θα έρθει παρά την εμφάνισή σου.
Κρίμα μονάχα
για τα πιο τολμηρά φυτά.
Αυτά που πρώτα φύλλωσαν δεν θα ανθίσουν.
Αυτά που πρώτα άνθισαν δεν θα καρπίσουν.
Όμως το πιο φοβερό είναι
ότι αυτά
που θα ανθίσουν μετά και θα καρπίσουν -
δεν θα ξέρουν ή θα ξεχάσουν
ποιος είναι ο υπαίτιος
και θα πουν με κατηγόρια ή περιφρόνηση
στα πιο τολμηρά:
- Γιατί είστε γυμνά;
- Γιατί είστε άκαρπα;
Αυτά σκέφτομαι, όψιμο χιόνι, και θλίβομαι.
1965
Στέφαν Τσάνεφ
Ουράνιες περιπέτειες - Στίχοι
Σόφια 1986
Μετάφραση στα Ελληνικά: Ριτβάν Καρα - Χότζα
Късен сняг
Късен сняг, защо дойде?
Сам знаеш колко напразно е това, няма
да измениш хода на нещата,
пролетта ще дойде въпреки тебе.
Жалко само
за най-дръзките растения.
Тези, които първи се разлистиха, няма да цъфнат.
Тези, които първи цъфнаха, няма да родят плод.
Но най-страшното е,
че онези,
които ще цъфнат след това и ще родят -
няма да знаят или ще забравят
кой е виновен
и ще кажат с упрек или с презрение
на най-дръзките:
- Защо сте голи?
- Защо сте ялови?
Затова си мисля, късен сняг, и ми е тъжно.
1965
Стефан Цанев
Небесни премеждия - Стихове
София 1986
Превод на Гръцки: Ритван Кара - Хотза
Ψυχρή εξομολόγηση
Πριν να σε φιλήσω
ήθελα να σου πω
ποιος είμαι.
Δεν τα κατάφερα όμως,
γιατί φιληθήκαμε ξαφνικά.
Γι’ αυτό τώρα,
προτού με πλημμυρίσεις
με τα χρυσαφένια κύματα των μαλλιών σου –
άκουσε με.
Από καιρό δεν με είχαν αποκαλέσει
τον καλύτερο άνθρωπο του κόσμου
κι εγώ είχα ξεχάσει
να γίνω καλός.
Το παρελθόν μου
είναι το παρελθόν ενός ρομαντικού εφήβου,
που χόρευε πάνω σε τραπέζια και σκεπές –
διότι δεν υπάρχει τίποτα πιο βαρετό
από την ασφαλή επιφάνεια
της πίστας.
Συχνά έπεφτα,
χάνοντας την ισορροπία μου
από υπερβολική ειλικρίνεια.
Εγώ μεγάλωσα σε ταβέρνες και σταθμούς τρένων και αυτοκινήτων
και σε ξενοδοχεία έκανα
τα δικά μου όνειρα.
Δεν έχω μόνιμο τόπο κατοικίας
και δε θέλω να έχω,
γιατί τρομάζω από την υλική εξουσία,
από τον ακίνητο ορίζοντα του παραθύρου
και από ανθρώπους με κλειστούς ορίζοντες...
Περπάτησα δρόμους πολλούς,
κέρδισα πολλά
και σπατάλησα όχι λίγα –
τώρα όμως δεν έχω τίποτα άλλο
εκτός από τον εαυτό μου,
εκτός από τη γαλήνια επιθυμία μου
να σκορπιστώ (δοθώ) μέχρι και το τελευταίο άτομο.
Αν αυτό σου είναι αρκετό –
πλημμύρισε με
με τα χρυσαφένια κύματα των μαλλιών σου...
Στέφαν Τσάνεφ
"Ουράνιες περιπέτειες - Στίχοι"
Σόφια 1986
Μετάφραση στα Ελληνικά: Ριτβάν Καρα - Χότζα
Непатетична изповед
Преди да те целуна,
исках да ти кажа
кой съм.
Но не успях,
защото се целунахме внезапно.
Затова сега,
преди да ме зелееш
със златните вълни на косите си –
изслушай ме.
Отдавна не бяха ме наричали
най-добрия човек на света
и аз бях забравил
да бъда добър.
Моето минало
е минало на един романтичен юноша,
танцувал върху маси и покриви –
защото няма нищо по-скучно
от безопасната повърхност
на дансинга.
Често падах,
губейки равновесие
от прекалена искреност.
Аз отраснах по гари, ресторанти и автостанции
и в хотели сънувах
своите сънища.
Нямам постоянно местожителство
и не искам да имам,
защото се плаша от властта на вещите,
от неподвижния хоризонт на прозореца
и от хората с неподвижни хоризонти...
Пусти пътища ли извървях,
малко ли събрах,
или пък много разпилях –
но сега не притежавам нищо друго
освен себе си,
освен тихото желание
да се раздам до последния атом.
Ако това ти е достатъчно –
залей ме
със златните вълни на косите си...
1960
Стефан Цанев
"Небесни премеждия - Стихове"
София 1986
Превод на Гръцки: Ритван Кара - Хотза